Σκοπός του φυλλαδίου είναι η παροχή πληροφοριών σχετικά με την λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική ρινός και παραρρινίων κόλπων (FESS). Έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τον ιατρό. Πριν προχωρήσετε στην επέμβαση συζητήστε όσες απορίες ή προβληματισμούς έχετε με τον ιατρό σας.

Τι είναι οι παραρρίνιοι κόλποι;

Οι παραρρίνιοι κόλποι είναι κοιλότητες γεμάτες με αέρα μεταξύ των οστών του προσωπικού κρανίου. Βρίσκονται γύρω από τη μύτη και επικοινωνούν με αυτή μέσω μικρών ανοιγμάτων (στόμια παραρρίνιων κόλπων). Παίζουν σημαντικό ρόλο στην ομαλή αναπνοή από τη μύτη. Φυσιολογικά δεν αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξή τους. Όταν όμως πάσχουν  (όπως στην περίπτωση της παραρρινοκολπίτιδας) προκαλούν συμπτώματα.

Τι είναι η παραρρινοκολπίτιδα;

Η παραρρινοκολπίτιδα είναι το αποτέλεσμα απόφραξης και λοίμωξης με επακόλουθη φλεγμονή κάποιου παραρρίνιου κόλπου. Ο ασθενής παραπονείται για απόφραξη της μύτης, καταρροή, αίσθημα βάρους στο πρόσωπο (ιδίως κατά το σκύψιμο), πονοκέφαλο, και πιθανά απώλεια της αίσθησης της όσφρησης. Για τη διάγνωση απαιτείται λεπτομερής κλινική εξέταση με ενδοσκόπηση της μύτης. Η θεραπεία στην πλειοψηφία των περιστατικών είναι φαρμακευτική. Στις περιπτώσεις όπου το πρόβλημα χρονίζει ή εμφανίζονται επιπλοκές η χειρουργική επέμβαση κρίνεται απαραίτητη.

Τι είναι η λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική ρινός και παραρρινίων (FESS);

Πρόκειται για τη χειρουργική επέμβαση που εκτελείται για την αντιμετώπιση καταστάσεων που σχετίζονται με τους παραρρίνιους κόλπους. Στο παρελθόν η αντίστοιχη χειρουργική επέμβαση γινόταν με την ανοιχτή μέθοδο (με τομές στο πρόσωπο). Σήμερα η εκτέλεση της επέμβασης γίνεται ενδοσκοπικά χωρίς να εγκαταλείπει ουλές

στο πρόσωπο.  Η επέμβαση αποφασίζεται μόνο όταν προηγουμένως έχει εφαρμοστεί και αποτύχει η κατάλληλη συντηρητική αγωγή με φάρμακα. Πριν την επέμβαση ο ιατρός σας θα σας ζητήσει να υποβληθείτε σε αξονική τομογραφία σπλαγχνικού κρανίου. Η εξέταση αυτή απαιτείται για τη μελέτη της έκτασης της νόσου καθώς και της ανατομίας της περιοχής πριν το χειρουργείο.

Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να υποβληθώ στο συγκεκριμένο χειρουργείο;

Όταν ο ιατρός σας με τη βοήθεια του ιστορικού, της κλινικής εξέτασης και του απεικονιστικού ελέγχου διαπιστώσει πάθηση στη μύτη ή/και τους παραρρίνιους κόλπους, η οποία δεν θεραπεύεται με φάρμακα, θα σας συστήσει να υποβληθείτε σε λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική ρινός και παραρρινίων κόλπων. Μερικά παραδείγματα τέτοιων παθήσεων είναι: χρόνια παραρρινοκολπίτιδα, ρινικοί πολύποδες, καθώς και άλλες καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις ρινός και παραρρινίων.

Πως πραγματοποιείται η επέμβαση;

Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία και διαρκεί 1-2 ώρες, αναλόγως της έκτασης της παθολογίας που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Χρησιμοποιούνται ενδοσκόπια και ειδικά εργαλεία για την αφαίρεση των παθολογικών ιστών και τη διάνοιξη των στομίων των κόλπων. Μετά το χειρουργείο δεν θα έχετε κανένα σημάδι στο πρόσωπο. Σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί πρήξιμο και μελάνιασμα γύρω από το μάτι.

Μετά το χειρουργείο

Θα παραμείνετε στο νοσοκομείο για 24 ώρες. Στο εσωτερικό της μύτης σας θα έχουν τοποθετηθεί ειδικοί πωματισμοί (σφουγγαράκια), οι οποίοι θα αφαιρεθούν πριν την έξοδό σας από το νοσοκομείο. Η μύτη σας θα είναι βουλωμένη ακόμη και μετά την αφαίρεση των πωματισμών και για λίγες μέρες. Αυτό δε σημαίνει πως το χειρουργείο δεν πέτυχε. Θα χρειαστεί υπομονή και φροντίδα της μύτης με ρινοπλύσεις και ειδικά ρινικά σπρέι για τουλάχιστον 10 ημέρες.

Θα πονάω μετά το χειρουργείο;

Τις πρώτες μέρες μετά το χειρουργείο είναι λογικό να υπάρχει ευαισθησία στο εσωτερικό της μύτης. Τα κοινά παυσίπονα συνήθως αρκούν.

Επιτρέπεται να φυσάω τη μύτη μου;

Είναι σημαντικό να μην φυσήξετε τη μύτη σας τις πρώτες 48 ώρες μετά την επέμβαση. Στη συνέχεια, και αφού επισκεφθείτε τον ιατρό σας, θα μπορείτε να αρχίσετε να την φυσάτε απαλά. Θα σας δοθούν επίσης αναλυτικές οδηγίες για τη χρήση φυσιολογικού ορού, ειδικών ρινικών σπρέι και σταγόνων πριν την έξοδό σας από το νοσοκομείο. Μην ανησυχήσετε αν εκκρίσεις, πιθανώς μαζί με αίμα, τρέχουν από τη μύτη σας τις πρώτες μέρες μετά το χειρουργείο. Μόνο αν δείτε καθαρό αίμα να επικοινωνήσετε άμεσα με τον ιατρό σας.  Είναι σημαντικό να αποφεύγετε τα μέρη με καπνό και σκόνη κατά την περίοδο της ανάρρωσης.

Πόσο θα χρειαστεί να απουσιάσω από την εργασία μου;

Αναμένεται να επιστρέψετε στο σπίτι την επομένη του χειρουργείου. Θα χρειαστεί ξεκούραση τουλάχιστον μιας εβδομάδας. Εάν η εργασία σας είναι χειρονακτική θα χρειαστεί να απουσιάσετε δύο εβδομάδες.

Πιθανές επιπλοκές

Κάθε χειρουργική επέμβαση ενέχει τον κίνδυνο πιθανών επιπλοκών, τις οποίες καλό είναι να γνωρίζετε από πριν. Όταν η επέμβαση πραγματοποιείται για τους σωστούς λόγος και από έμπειρο ιατρό ο κίνδυνος των επιπλοκών μειώνεται αισθητά. Στο εν λόγω χειρουργείο οι επιπλοκές είναι σπάνιες και αφορούν σε:

• Αιμορραγία

Είναι σύνηθες μικρές ποσότητες αίματος να εκκρίνονται από την μύτη τις πρώτες μέρες μετά την επέμβαση. Η εκτεταμένη αιμορραγία και η ανάγκη μετάγγισης είναι πολύ σπάνια.

• Διαταραχές όρασης

Οι παραρρίνιοι κόλποι από ανατομικής άποψης βρίσκονται πολύ κοντά στον οφθαλμό. Έτσι, μετά το χειρουργείο μπορεί να παρατηρηθεί πρήξιμο και μελάνιασμα γύρω από το μάτι. Δεν απαιτείται κάποια ειδική θεραπεία και το πρόβλημα υποχωρεί από μόνο του σε λίγες μέρες. Αν όμως αμέσως μετά το χειρουργείο παρατηρήσετε διαταραχές όρασης (δεν βλέπετε καλά, βλέπετε τα αντικείμενα διπλά, κα) πρέπει να ενημερώσετε άμεσα τον ιατρό σας.

• Εκροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού

Οι παραρρίνιοι κόλποι από ανατομικής άποψης βρίσκονται πολύ κοντά και στα οστά της βάσης του κρανίου. Η τραυματισμός της βάσης κρανίου και εκροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού από τη μύτη είναι πολύ σπάνιος, αλλά υπαρκτός, κίνδυνος. Εάν αυτή η σπάνια επιπλοκή συμβεί παρατείνεται ο χρόνος νοσηλείας και ενδεχομένως να απαιτηθεί δεύτερη επέμβαση για την αντιμετώπισή της.

Πόσο συχνές είναι οι επιπλοκές;

Σε σχετική έρευνα που έλαβε χώρα στην Αγγλία οι επιπλοκές στην όραση  παρουσιάζονται σε 1 στους 500 ασθενείς ενώ η εκροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού σε 1 στους 1000 ασθενείς.